Ogłoszenie

Uwaga: Portal jest przygotowywany do generalnego remontu. W związku z tym nie da się obecnie zakładać nowych kont. Prosimy o cierpliwość.

Arkusz zbiorczy - stratyfikacja danych

Arkusz zbiorczy, czyli tzw. zbiorówka, ma wielorakie zastosowania w Statystycznym Sterowaniu Procesami (SPC). Służy do porządkowania zbioru danych, ale przede wszystkim do ograniczenia pola poszukiwań przyczyn problemów.

Nazwa techniki:

Arkusz zbiorczy

Opis postępowania

A. Sporządzanie arkusza

  1. Zbierz dokumentację zawierającą dane o badanym zjawisku z wybranego okresu.
  2. Sprawdź w dokumentacji, jakimi kryteriami jest opisane badane zjawisko. Sporządź listę tych kryteriów.
  3. Wybierz dwa kryteria, które według Twoich przypuszczeń mogą chwytać różnice w przebiegu zjawiska, jego charakterze bądź efektach.
    Przykłady: - reklamacje według przyczyn (pierwsze kryterium) i według regionu (drugie kryterium); - przestoje maszyny według długości przestoju (pierwsze kryterium - np. przestoje krótkie, średnie i długie) i według zmiany, na której przestój wystąpił
  4. Sporządź czytelny arkusz - tabelę, w której główka opisuje kategorie jednego kryterium, a boczek opisuje kategorie drugiego kryterium (patrz przykład na rysunku poniżej).
  5. Przeglądając dokument po dokumencie stawiaj ołówkiem w kreski w polach tabeli odpowiadających obu kryteriom (jak na przykładowym rysunku poniżej).

B. Analiza danych na arkuszu

  1. Starając się ogarnąć spojrzeniem cały wypełniony arkusz poszukaj miejsc, w których jest nawięcej postawionych kresek.
  2. Dodatkowo: Sporządź kserokopię wypełnionego arkusza. Rozetnij arkusz na pojedyncze kolumny i przestawiaj je tak, aby uzyskać skupisko szczególnie wielu kresek w jednym albo dwóch rejonach tabeli. Podobnie postąp z drugą kserokopią, ale rozcinając ją na wiersze i przestawiając wiersze.
  3. Dodatkowo: Jeśli w poprzednim kroku stwierdzasz występowanie skupisk szczególnie wielu kresek w tabeli z poprzestawianymi np. wierszami, sporządź kserokopię tej poprzestawianej tabeli i rozetnij ją na kolumny. Przestawiając kolumny szukaj takiego układu tabeli, w którym skupiska szczególnie wielu kresek są najlepiej widoczne - taka właśnie tabela jest pożądanym wynikiem Twojej pracy.

C. Wnioskowanie

Skupiska szczególnie wielu kresek w tabeli wskazują, na których obszarach należy się skoncentrować poszukując przyczyn zjawiska.

Ilustracja

Przkładowy arkusz zbiorczy przyczyn wszystkich reklamacji dostaw pewnego produktu

Przkładowy arkusz zbiorczy przyczyn wszystkich reklamacji dostaw pewnego produktu

UWAGI

» 1. Jeśli analiza nie daje wyraźnych rezultatów, należy dobrać inną parę kryteriów.
» 2. Czasem arkusz zbiorczy może nie sprawdzać się w praktyce. Oto typowe tego przyczyny:

  • cele analizy są zbyt nieokreślone,
  • nie uwzględniono wszystkich danych,
  • pominięto jakieś kryteria albo dokumentacja nie obejmuje istotnych kryteriów,
  • w przypadku notowania danych z obserwacji na miejscu: obserwator nie nadąża z notowaniem,
  • w przypadku notowania danych przez wielu obserwatorów: różne osoby w odmienny sposób interpretują bądź notują swoje obserwacje,
  • nie przeprowadzono pełnej analizy, gdyż np. zbyt wiele czasu i wysiłku pochłonęło zestawianie danych surowych, sporządzenie arkusza itp.

» 3. Nietrudno zauważyć, że dobrze sporządzona ostateczna tabela zbiorówki powinna dawać bezpośrednio materiał do prostego testu statystycznego, np. chi-kwardat.

Arkusz zbiorczy - przykład