Pięć razy "Dlaczego"

Podstawowa technika poszukiwania pierwotnych przyczyn (root cause) defektów i zakłóceń procesu.

Nazwa techniki:

Pięć razy "Dlaczego"

Opis postępowania

Gdy trafiasz na problem, 5 razy zapytaj "Dlaczego?"

(jest to popularne hasło ujmujące sposób postępowania)

Tradycyjne i nowoczesne (TQC) traktowanie defektów

Poniższy rysunek pochodzi z niewielkiej książeczki, której autorem jest Tatsuo Ikezawa, profesor Uniwersytetu Waseda. Jest to pierwsze anglojęzyczne wydanie pochodzące z 1993 r. i nosi tytuł: "Skuteczne TQC. Jak uczynić zapewnienie jakości czymś więcej niż tylko sloganem". Zostało ono poprzedzone czterdziestoma dziewięcioma wydaniami i dodrukami japońskimi, które ukazywały się począwszy od 1981 r. Przedmowę napisał Profesor Kaoru Ishikawa a wprowadzenie Profesor Milton Chen z Uniwersytetu Stanowego San Diego.
 

Pytając 5 razy "Dlaczego?", dochodzimy od symptomu do przyczyny. Lepiej jest eliminować przyczyny defektów, niż ich symptomy.

Schemat w górnej części rysunku ilustruje tradycyjne podejście, w którym jakość zapewniamy poprzez wychwytywanie symptomów wad (robi to inspekcja jakości), a następnie odrzucaniu sztuk wadliwych albo naprawianiu ich.

Dolna część rysunku pokazuje, że w TQC (Total Quality Control - Kompleksowe Sterowanie przez Jakość) dążymy do wykrycia przyczyn defektów, np. stosując technikę "5 razy Dlaczego", aby następnie wyeliminować tę przyczynę. W ten sposób zapewniamy, że defekt z tej konkretnej przyczyny nigdy się już nie powtórzy!

Na podstawie: Góralczyk. A., Co to znaczy TQC (CWQC)?, "Problemy Jakości", No 5, Warszawa 1996, s. 29-34